Πρωτομινωϊκός Τάφος Νέων Ρουμάτων

Στην κοιλάδα των Νέων Ρουμάτων της Κρήτης, στη θέση «Πεύκος», βρίσκεται ένας σημαντικός πρωτομινωικός τάφος, που έχει άμεση σχέση με τους σύγχρονούς του κυκλαδικούς. Ένας δεύτερος θολωτός τάφος όμοιας κατασκευής, αλλά μικρότερων διαστάσεων, έχει ανασκαφεί σε άλλη θέση στην ίδια περιοχή, ενώ ίχνη πρωτομινωικών εγκαταστάσεων έχουν εντοπισθεί σε διάφορα υψώματα γύρω από την κοιλάδα των Νέων Ρουμάτων.

Ο τάφος είναι μικρών διαστάσεων, θολωτός, κτισμένος με ποταμίσιες πέτρες και περιείχε ένα νεκρό σε συνεσταλμένη στάση και δύο αγγεία ως κτερίσματα. Αποτελεί νέο στοιχείο για την πρωτομινωική ταφική αρχιτεκτονική, καθώς οι μέχρι σήμερα γνωστοί στην Κρήτη τάφοι είναι μεγαλύτερων διαστάσεων, με πιο αντιπροσωπευτικούς τους μεγάλους κυκλικούς της Μεσαράς, όπου φαίνεται ότι θάβονταν τα μέλη ενός ολόκληρου γένους.

Σε δοκιμαστική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο χώρο γύρω από τον τάφο βρέθηκαν διάσπαρτες πέτρες και λίγα όστρακα ανάμεσά τους. Το μνημείο αποκαλύφθηκε τυχαία το 1980.