Φαράγγια
Οι γεωλογικές ανακατατάξεις στη διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων αποτυπώνονται έντονα στο ανάγλυφο του νησιού. Κατά την ανύψωση των τεράστιων ορεινών όγκων, το νερό των ποταμών συνέχισε την διαβρωτική του πορεία μέσα στα ασβεστολιθικά εδάφη, δημιουργώντας τη σημερινή «χώρα των φαραγγιών», την Κρήτη. Με περισσότερα από 400 φαράγγια, βαθιά χαραγμένα στο πέτρινο κορμί της, συγκεντρώνει το μεγαλύτερο αριθμό, από ολόκληρη την υπόλοιπη Ελλάδα συνολικά.
Η επαρχία των Σφακίων, στους πρόποδες των Λευκών Ορέων, φιλοξενεί το διασημότερο περιπατητικό φαράγγι της Ευρώπης, το Φαράγγι της Σαμαριάς. Το μονοπάτι που περπατούν χιλιάδες επισκέπτες το καλοκαίρι, ξεκινάει από το οροπέδιο του Ομαλού και μέσω μιας μαγευτικής πορείας σε πυκνό δάσος από κυπαρίσσια και πεύκα, περνάει ανάμεσα από πολύ στενά περάσματα με κατακόρυφα τοιχώματα ύψους 500μ., πριν καταλήξει στον παραλιακό οικισμό της Αγίας Ρουμέλης.
Άλλα γνωστά πεζοπορικά φαράγγια της περιοχής είναι το φαράγγι της Ίμβρου που ξεκινάει κοντά στο Οροπέδιο του Ασκύφου, το άγριο φαράγγι της Αράδαινας, το καταπράσινο Σφακιανό Φαράγγι, το Φαράγγι του Καλλικράτη και ανατολικότερα το δύσβατο φαράγγι της Τρυπητής και το διάσημο φαράγγι της Αγίας Ειρήνης, που καταλήγει στην παραλία της Σούγιας. Μερικά καταπράσινα πεζοπορικά φαράγγια βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Ζούρβας και στα Καράνου, ενώ ακόμη εντυπωσιακά είναι τα φαράγγια του Δίκταμου, της Λισού, το Τοπολιανό, του Ασφένδου, του Κάμπου, το Σηρικαριανό, του Σάσσαλου και πολλά άλλα.
Στο Ρέθυμνο υπάρχουν αρκετά προσβάσιμα όμορφα φαράγγια. Το πιο γνωστό είναι το Κουρταλιώτικο Φαράγγι, μέσα από το οποίο περνάει ο Μεγάλος Ποταμός που καταλήγει στην πανέμορφη λίμνη του Πρέβελη με το ονειρικό φοινικόδασος. Η πορεία μέσα από την κοίτη του φαραγγιού, το οποίο έχει τη μεγαλύτερη ποσότητα νερού από όλα τα φαράγγια της Κρήτης, ως την έξοδό του είναι μια μοναδική εμπειρία. Άλλα γνωστά φαράγγια που προσφέρονται για πεζοπορία είναι τα Κολλητά στην περιοχή της Αργυρούπολης, του Κοτσυφού που καταλήγει στον Πλακιά, του Αγίου Αντωνίου στην Πατσό και το Πρασανό, των Πλατανιών ενώ κοντά στην πόλη του Ρεθύμνου βρίσκονται τα καταπράσινα φαράγγια των Μύλων, των Βεδέρων και του Γάλλου.
Πολλά φαράγγια υπάρχουν και στο Ηράκλειο, με τα περισσότερα από αυτά να διασχίζουν τους όγκους του Ψηλορείτη και των Αστερουσίων Ορέων. Τα Αστερούσια διαθέτουν υπέροχα πεζοπορικά φαράγγια, με πιο σημαντικά του Αγιοφάραγγου, του Μάρτσαλου και του Τράφουλα. Ωστόσο, το διασημότερο φαράγγι είναι του Γάφαρη στον Ψηλορείτη, που διασχίζει το μαγευτικό δάσος του Ρούβα. Άλλα φαράγγια του Ψηλορείτη είναι του Κρουσώνα, μέσα από το οποίο διερχόταν το Μινωικό μονοπάτι για το Ιδαίον Άντρον, του Βρωμονερού, το Βοριζανό και τα δύο μικρά φαράγγια των Ασιτών. Κοντά στην πόλη, υπάρχουν τα καταπράσινα φαράγγια του Καρτερού, το Κουναβιανό, το Συλλαμιανό, του Αλμυρού και του Βενεράτου. Στις δυτικές υπερώιες των Λασιθιώτικων βουνών υπάρχουν επίσης τα φαράγγια της Ρόζας, της Αμπέλου, της Αποτύπωσης και κοντά στη Χερσόνησο το φαράγγι του ποταμού Αποσελέμη.
Στην ξηροθερμική Ανατολική Κρήτη τα περισσότερα φαράγγια είναι συνήθως ξηρά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, χωρίς ωστόσο να λείπουν μερικές καταπράσινες οάσεις, όπως το φαράγγι του Ρίχτη. Το όρος Δίκτη έχει μερικά εντυπωσιακά φαράγγια, με πιο γνωστά της Σαρακίνας κοντά στους Μύθους Ιεράπετρας, της Κριτσάς, του Αδριανού, της Καλαμαύκας και του Χαυγά στο Οροπέδιο Λασιθίου. Εξίσου εντυπωσιακά φαράγγια, περιτριγυρισμένα κυρίως από πεύκα, βρίσκονται στο όρος Θρυπτή. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν τα φαράγγια των Πεύκων, του Ορεινού, των Αχλιών και του Μυλωνά.
Στην περιοχή γύρω από τη Ζάκρο, κυριαρχεί το απόκοσμο φαράγγι των Νεκρών, που παίρνει το όνομά του από τους μινωικούς τάφους που βρέθηκαν στις σπηλιές των τοιχωμάτων του, ενώ κοντά, υπάρχουν κι άλλα ξηρά φαράγγια όπως το Κατσουνάκι, του Λαμνωνίου, της Αγίας Ειρήνης και των Περβολακίων. Λιγότερο γνωστά φαράγγια για εύκολη πεζοπορία υπάρχουν και στο ορεινό Μιραμπέλο, όπως του Κουρούκουλου, του Χαυγά πάνω από την Πλάκα και της Σκοτεινής